اسراری اززندگی درفضا

بعضی حقایقی را که درباره فضا نمی دانیم با هم مرور می کنیم.

در هر شبانه روز 16 بار طلوع خورشید را می بینید

خورشید هر 90 دقیقه در مدار پایینی زمین طلوع و غروب می کند. این موضوع در نبود چرخه صحیح روز و شب خوابیدن را بسیار دشوار می کند. برای مقابله با این مشکل، مسئولان براساس زمان های زمین، برنامه ریزی کرده اند تا فضانوردان بتوانند فعالیت خود را داشته باشند. ساعت هایی طراحی شده که براساس وقت گرینویچ است. برای اینکه فضانوردان در برنامه ای منسجم قرار بگیرند مرکز کنترل یک تماس بیدار باش به مرکز شاتل می فرستد. برای تنوع آنها موسیقی ای را که یکی از اعضای خانواده فضانوردان درخواست کرده پخش می کنند؛ به عبارت دیگر فضانوردان به کمک زنگ بیدار باش به موقع از خواب بیدار می شوند.

قدتان بلندتر می شود

در نبود جاذبه، ستون فقرات شما بازتر می شود و شما بین 5 تا 8 سانتیمتر بلندتر خواهید شد. متاسفانه این افزایش قد می تواند با مشکلاتی همچون کمردرد و مسائل مربوط به اعصاب درگیر، همراه باشد. البته این را هم باید اضافه کرد که بعد از بازگشت از فضا قد افراد به حالت قبلی خود باز می گردد.

دیگر خرو پف نمی کنید!

تحقیقات نشان داده فضانوردانی که معمولا در زمین خروپف می کنند در فضا به آرامی می خوابند. این به دلیل آن است که نیروی جاذبه نقش مهمی در تولید خروپف دارد. ناسا فهرستی از فضانوردانی که در فضا هم این مشکل را داشتند تهیه کرده؛ اما مسلم است که در جاذبه صفر این مساله کاهش می یابد.

به بعضی از مواد غذایی باید آب اضافه کرد تا قابل خوردن شوند

در فضا هم نمک و فلفل در دسترس است، تنها تفاوتش در مایع بودن آنهاست. دلیلش هم این است که فضانوردان نمی توانند چاشنی ها را روی غذاهایشان بریزند و نمک و فلفل به راحتی در هوا پخش می شود. بدین ترتیب این خطر وجود دارد که این چاشنی ها در منافذ و دریچه ها رسوب کرده، وسایل را آلوده کند یا در چشم و دهان و بینی فضانوردان گیر کنند.

طولانی ترین مدتی که یک شخص در فضا مانده 438 روز است

دکتر والری پولیاکف دقیقا 437 روز و 17 ساعت و 58 دقیقه در این ایستگاه اقامت کرد و طی این مدت 7075 دور به دور زمین چرخید و در مجموع 300.765.000 کیلومتر را پیمود! دکتر پولیاکف قبلا هم سفری طولانی مدت به فضا داشت که بیش از 240 روز طول کشیده بود. با توجه به جمع این دو سفر، او 678 روز و 16 ساعت و 32 دقیقه از عمرش را در مدار زمین گذرانده است. اما بیشترین مدت اقامت در فضا طی سفرهای متعدد به سرگئی کریکالف تعلق دارد که تا به حال شش بار به مدار زمین سفر کرده و جمعا 803 روز و نه ساعت و 39 دقیقه را در فضا زندگی کرده است.

تنها سه مرد در فضا مرده اند

از 439 فضانورد به فضا رفته تا پایان سال 2004، 18 نفر در حوادثی مربوط به سفر به فضا جان خود را از دست داده اند. از این 18 نفر تنها کارکنان سایوز 11 در سال 1971 به طور حتم در فضا جان خود را از دست داده اند. جورجی دوبوروفسکی، ویکتور پاتسایوف و ولادیسلی ولکوف، بعد از سه هفته اقامت هنگام جدا شدن از ایستگاه سالیوت یک کشته شده اند. ظاهرا دریچه فضانورد آنها به طور تصادفی باز شده است.

تقریبا هر فضانوردی بیماری را در فضا تجربه می کند

در نبود جاذبه، سیگنال های سیستم دهلیزی و گیرنده های فشاری به تندی گمراه می شوند؛ برای مثال بسیاری از فضانوردان ناگهان احساس می کنند زیر و رو شده اند یا به سختی می توانند موقعیت دست ها و پاها یشان را احساس کنند. این گمگشتگی علت اصلی چیزی است که به آن «سندرم سازگاری با فضا» می گویند. نیم یا بیش از نیمی از مسافران فضا از بیماری فضا که شامل سر درد، ضعف تمرکز و حالت تهوع و گاهی استفراغ است رنج می برند. البته معمولا این مشکلات چند روزه از بین می روند.

بدترین قسمت ماجرا اینجاست که وقتی فضانوردان برمی گردند، اجسام سقوط می کنند !

وقتی فضانوردان به زمین برمی گردند به همان سختی که خود را با فضا سازگار کرده اند باید حالا خود را با زمین سازگار کنند. در اصل یک سازگاری دوباره وجود دارد که به نوعی کمی هم زمانبر خواهد بود، اگرچه نتیجه آن بیشتر گیج کننده است تا سخت. چند نفر از فضانوردان روسی که برای مدت طولانی در فضا بوده اند، گزارش داده اند که ماه ها بعد از سفرشان هنوز به صورت تصادفی فنجان چای یا بعضی اشیای دیگر را در هوا رها می کردند و تنها وقتی متوجه اشتباهشان می شدند که آن شیء بر زمین می افتاد.

وقتی که در فضا هستید، باید با اسفنج حمام کنید !

برای حفظ بهداشت فردی در فضا ممکن است مجبور باشید با اسفنج حمام کنید در حالی که ایستگاه هایی مانند اسکای لب و میر امکاناتی مانند دوش دارند، بیشتر فضانوردان از حمام اسفنج و از لباس های خیس یا حوله های نم دار استفاده می کنند. این کار، مصرف آب را به مقدار زیادی کاهش می دهد. همچنین هر فضانورد یک کیت بهداشت فردی دارد که حاوی خمیر دندان، شامپو، وسایل اصلاح صورت و دیگر لوازم ضروری بهداشتی است.

دستشویی رفتن در فضا

دستشویی های فضایی به اندازه کل ماموریت های فضایی در این چند وقت اخیر خبرساز شده اند. مثلا یک روز از قیمت 19 میلیون دلاری ( 19 میلیارد تومان ناقابل ) دستشویی ها می گویند که یک شرکت روسی ساخته ولی کسی حاضر نیست چنین پولی بدهد و یک روز از خراب شدن دستشویی ها و صف فضانوردان جلوی دستشویی برای رفع حاجت در آسمان. اما این دستشویی ها کارکرد خاصی دارند و با دستشویی های زمینی تفاوت زیادی دارند. مهم ترین ویژگیشان حالت مکندگی آنها و تبدیل فضولات به آب آشامیدنی است.

کشف شبیه‌ترین سیاره به زمین در کمربند حیات

دانشمندان موفق شدند در صورت فلکی بادبان و در فاصله 31 سال نوری از زمین، سیاره ای را پیدا کنند که با خصوصیات مناسب خود عنوان شبیه‌ترین سیاره زمین‌مانند را که تا کنون کشف شده است، به خود اختصاص دهد.

دانشمندان موفق شدند یک سیاره دیگر را در فاصله 31 سال نوری از زمین پیدا کنند که به گفته اخترشناسان، زمانی‌که صحبت از احتمال وجود اجزاء مورد نیاز حیات می‌شود، ویژگی‌های مثبت و نقاط قوت زیادی را در خود جای داده است. سیاره HD85512b، در مداری به دور یک کوتوله نارنجی واقع در صورت فلکی بادبان گردش می‌کند. این سیاره در فاصله مناسب از خورشیدش قرار دارد و دارای جرم مناسبی است، که بتواند عنوان شبیه‌ترین سیاره زمین‌مانند را که تا کنون کشف شده است، به خود اختصاص دهد.

به گزارش پاپ‌ساینس، وقتی بحث «از میان سیارات زمین‌مانند» مطرح می‌شود، در حقیقت منظور یکی از تنها دو سیاره (یا نهایتا سه سیاره، بسته به اینکه شما چه حسی درباره سیاره Gliese 581g دارید) است. از میان صدها سیاره فراخورشیدی که به دور ستارگان دوردست می‌چرخند و اخترشناسان اخیرا آنها را کشف کرده‌اند، تنها یکی از سیارات -Gliese 581d- دارای جرم و فاصله مناسب از ستاره مادر خود است تا به عنوان یک نماینده قدرتمند برای قابلیت سکونت مطرح شود. زمانی تصور می‌شد که سیاره همسایه آن (Gliese 581g) حتی بیش از Gliese 581d شبیه زمین باشد، تا اینکه گروهی از دانشمندان ادعا کردند که سیاره 581g اصولا وجود ندارد، مساله‌ای که هنوز مورد منازعه اخترشناسان است.

سیاره HD85512b توسط جستجوگر سیاره‌ای به روش سرعت شعاعی با دقت بالا (HARPS) واقع در رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) در شیلی کشف شده است. این همان ابزاری است که سیاره Gliese 581d را کشف کرده است. داده‌ها نشان می‌دهد که HD85512b حدودا سه و نیم برابر زمین جرم دارد، و در حاشیه داخلی منطقه موسوم به ناحیه گلدی‌لایکز ستاره‌اش گردش می‌کند. منطقه گلدی‌لایکز یا کمربند زیست‌‎پذیر، فاصله‌ای نه آن‌قدر دور و نه آن‌قدر نزدیک به ستاره مادر است که دما در سطح سیارات به حدی است که آب مایع بتواند در سطح سیاره وجود داشته باشد. اندازه این سیاره همچنین به وجود یک اتمسفر زمین‌مانند دلالت دارد که به جای هیدروژن و هلیوم، که بخش اعظم اتمسفر دنیاهای بزگ‌تر را اشغال کرده، سرشار از اکسیژن و نیتروژن است.

همین مساله به تنهایی، این سیاره را به نماینده‌ای بالقوه برای حیات مبدل می‌سازد، اما سیاره HD85512b مشخصات دیگری نیز ویژگی‌های دیگری نیز دارد که به این موضوع قوت می‌بخشند. برای مثال، مدار آن تقریبا دایره‌ای و باثبات است؛ بنابراین هر نوع آب‌هوایی در این سیاره در اثر گردش مداری آن خیلی شدید تغییر نمی‌کند. منظومه سیاره‌ای آن قدیمی‌تر از منظومه شمسی است -تقریبا یک میلیارد سال پیرتر- بنابراین به وضوح حیات زمان کافی داشته است تا به صورت بالقوه در آنجا شکل بگیرد. علاوه بر این، ستاره آن بالغ‌تر از خورشید ما است و بنابراین کمتر مستعد این است که فعالیت‌های خورشیدی شدید، باعث ناپایداری اتمسفر سیاره بشوند.

با تمام این اوصاف، هیچ راهی وجود ندارد که نشان دهد واقعا اتمسفری با ویژگی‌های پیشرفته در آنجا وجود دارد، در حالی‌که اتمسفر یک عنصر حیاتی است. از آن‌جایی‌که سیاره HD85512b در بخش داخلی ناحیه گلدی‌لایکز گردش می‌کند، از نظر انرژی خورشیدی که دریافت می کند، بیشتر از زمین شبیه زهره است. اما دانشمندان گمان می‌کنند که وجود بیش از پنجاه درصد ابر در اتمسفر، می‌تواند این نزدیکی را جبران کند و به حیات اجازه پیشرفت بدهد؛ اگرچه نوع حیاتی که بیشتر برای یک محیط معتدل و داغ مناسب باشد. با توجه به اینکه به طور متوسط 60 درصد اتمسفر زمین را ابر می‌پوشاند، این ایده که سیاره HD85512b پنجاه درصد ابر داشته باشد، چندان هم دور از انتظار نیست.

کوتوله‌ای در راه برخورد با زمین

 به احتمال زیاد، چشم‌انداز سیاره ما در طی 1.5 میلیون سال آینده دستخوش تغییر خواهد شد. بر اساس جدیدترین یافته‌های ستاره‌شناسان، 86 درصد احتمال دارد که یکی از ستارگان همسایه ما به نام گلیس 710 (Gliese 710) با ابر پیرامون منظومه شمسی برخورد کند. این برخورد احتمالا باعث پرتاب دنباله‌دارهای فراوانی به سمت زمین خواهد شد.

به گزارش پاپ‌ساینس، وادیم بابیلف از رصدخانه پالکویی سنت‌پترزبورگ روسیه گفت این تنها برخوردی نیست که خورشید ما در آینده نزدیک (البته در مقیاس کیهانی!) با آن مواجه خواهد شد. وی داده‌های چندین پایگاه اطلاعاتی اخترشناسی را با یکدیگر ترکیب کرده و حداقل 9 ستاره دیگر را یافته است. برخی از این ستاره‌ها پیش از این حرکت خود را به سوی خورشید آغاز کرده‌اند و برخی دیگر در آینده نزدیک این کار را انجام خواهند داد.

اطلاعات مربوطه به گلیس710 که یک کوتوله نارنجی است، با اندازه‌گیری سرعت و موقعیت حدود صدهزار ستاره به‌دست آمده که در فهرست ماهواره هیپارخوس در سال 1997 / 1376 منتشر شده است. به‌روز کردن داده‌های هیپارکوس در سال 2007 / 1386 به بابیلف اجازه داد تا احتمال برخورد این ستاره را با منظومه شمسی محاسبه کند.

طوفانی از دنباله‌دارها که پس از این برخورد به سمت زمین حرکت می‌کنند، مشکلی جدی را به وجود خواهد آورد. همچنین تکه‌های سست یخ درون دنباله‌دارها ممکن است کابوس خطرناک‌تری نسبت به خود شهاب‌سنگ‌ها باشند. دانشمندان هنوز نمی‌دانند که چطور باید با مشکل احتمالی ای تکه یخ‌ها مواجه شوند.

ممکن است پیش‌بینی بابیلف در حد یک پیش‌بینی باقی بماند و زمین از این حادثه جان سالم به در ببرد. در این صورت دانشمندان زمان کافی دارند تا برای برخورد اجتناب‌ناپذیر کهکشان آندرومدا در 4.5 میلیارد سال دیگر راه‌حلی پیدا کنند

جهان، تاریک است یا روشن؟

دانش > نجوم  - احتمال می‌رود نتایج تجربی حاصل از «جستجوی برودتی ماده تاریک2» بر روی ذرات فرضی ویمپ، به آشکارسازی مستقیم ماده تاریک در جهان منجر شده باشد.

محبوبه عمیدی: محققان آزمایشگاهی زیرزمینی در قلب جنگل‌های مینه‌سوتا شاهد دو برخورد تازه بوده‌اند، که می‌توانند مرتبط با اولین آشکارسازی مستقیم ماده تاریک در جهان باشند و به تلاش‌های 80‌ساله دانشمندان برای اثبات وجود این ماده اسرارآمیز که از لحاظ تئوری باید وجود داشته باشد، پایان دهند.

به گزارش نیچر، محققان پروژه «جستجوی برودتی ماده تاریک 2» با آشکارسازی تجربی ذرات فرضی ویمپ - ذرات سنگین با برهم کنش ضعیف - که شناخته‌شده‌ترین شکل ماده تاریک در جهان هستند، به امیدهای تازه‌ای دست یافته‌اند. آنها احتمال می‌دهند، ماده تاریک در برخوردهای ایجاد‌شده توسط «ال.اچ.سی»، شتاب‌دهنده عظیم هاردونی در سرن نیز وجود خودش را اثبات کند.

از دهه 1930 که برای اولین‌بار وجود ماده تاریک در جهان مطرح‌شده است، تاکنون دلایل متعددی برای اثبات وجود آن طرح شده‌اند، از جمله آنها می‌توان به مطالعات ساختار جهان و مسیر چرخش کهکشان‌ها اشاره کرد. دانشمندان احتمال می‌دهند 85% از ماده موجود در جهان هستی ماده تاریک باشد.

این تحقیق آخرین سری از تلاش‌های بشری برای کشف ماده تاریک است، پیش از آن در سال 2008/1387 ماهواره ایتالیایی پاملا وجود پوزیترون‌هایی را که می‌توانند ناشی از واپاشی ماده تاریک باشند، اثبات کرده بود. تلسکوپ فضایی پرتوهای گاما فرمی متعلق به ناسا نیز چندماه گذشته هاله‌ای از غبار و نور شدید را در مرکز کهکشان راه‌شیری مشاهد کرد که می‌تواند نشانه دیگری باشد.

در این تحقیق که در سال 2007/1386 بر روی ذرات فرضی ویمپ و اثر آنها در دمای صفر مطلق انجام شد، دو برخورد در خلال «جستجوی برودتی ماده تاریک2» رخ دادند که امیدهای تازه‌ای را برای کشف نشانه‌های ماده تاریک ایجاد کردند.

در این تجربه کریستال‌هایی از ژرمانیوم و سیلیکون تا نزدیکی دمای صفر مطلق سرد شدند، با برخورد ویمپ‌ها به این کریستال‌ها می‌بایست ارتعاشات خفیفی ایجاد شوند و گرمای اندکی هم تولید شود. مقایسه میان اندازه و زمان این دو سیگنال، نوع ذره ایجاد‌کننده آنها را آشکار می‌کرد.

سکوت دوساله
دانشمندان این پروژه تا تکرار آن و بررسی مجدد نتایج سکوت کردند، اما مجموعه گفتگوهای انجام‌شده در این روزها حاکی از اینست که این ذرات فرضی جرمی معادل 30 تا 60 گیگاالکترون‌ولت داشته‌اند، به عبارت دیگر هر کدام 30 تا 60 برابر یک پروتون جرم دارند.

تنها 75% احتمال دارد ذرات برخوردکننده، ویمپ بوده باشند، 25% باقی‌مانده به اثر پرتوهای سرگردان اختصاص دارد. تیموتى سامنر، فیزیک‌دان کالج سلطنتی لندن، که رهبری Zeplin-III پروژه رقیب این آزمایش را به عهده دارد، معتقدست 75 درصد از لحاظ آماری عدد قابل‌قبولی نیست.

با اینکه فضای اطراف این آزمایشگاه از سرب پوشیده‌شده و در عمق 700 متری زمین واقع‌شده است، شاید باز هم پرتوهای گاما یا تعداد اندکی نوترون نتایج را تحت‌الشعاع قرار داده باشند.

با تمامی این احتمال‌ها نتایج حاصل از این آزمایش با نتایج رصدی پاملا و فرمی هم‌خوانی دارد و می‌توان برای اطمینان کامل تا پایان سال آینده میلادی صبر کرد تا شتاب‌دهنده عظیم هاردونی ال.اچ.سی نتایج را قطعی کند، البته اگر قبل از آن Zeplin-III از این راز پرده برنداشته باشد.

دنباله‌دارها مقصر انقراض‌های زمین نیستند

شبیه‌سازی‌های کامپیوتری نشان می‌دهد که ستاره‌های دنباله‌دار عامل انقراض‌ها در زمین نیستند

به گزارش بی‌بی‌سی، محققان دانشگاه واشینگتن سیاتل با بهره گیری از شبیه‌سازی مسیر حرکت ستاره‌های دنباله‌دار بلند دوره، احتمال برخورد آن‌ها با زمین را بررسی کردند.

دنباله‌دارهای بلند دوره معمولاً در فواصل دور از زمین اما در بازه‌های زمانی طولانی قابل رویت هستند.

با وجود توافق اکثر دانشمندان در مورد انقراض دایناسورها در 65 میلیون سال پیش توسط یک دنباله دار، تعداد انقراض‌های بوجود آمده به دلیل برخورد این اجسام یخی هنوز مورد بحث است.

ستاره‌های دنباله‌دار از خاک، سنگ، یخ و گازهای منجمد تشکیل شده اند. زمانی که مدار یک دنباله دار آنرا به خورشید نزدیک می‌کند، بخشی از مواد جامد آن تبخیر می‌شود و هاله‌ای نورانی ایجاد می‌کند. این هاله همان دنباله‌ای است که ما می‌بینیم. وجود این هاله یکی از راه‌های تشخیص سیارک از ستاره دنباله‌دار است.

دنباله‌دار هالی، کوتاه دوره است و هر 75 سال از آسمان زمین عبور می‌کند. این نوع دنباله‌دار از منطقه‌ای به نام کمربند کایپر در منظومه شمسی می‌آید.

از طرفی دنباله‌دارهای بلند دوره در منطقه‌ای دوردست‌تر به نام ابر اوورت متولد می‌شوند. ابر اوورت شامل تکه‌های باقی مانده از تشکیل منظومه شمسی در 4.5 بیلیون سال پیش است.

پیشتر تصور می‌شد که بخش بیرونی ابر اوورت منبع ایجاد دنباله‌دارهای بلند دوره است. مدار بلنددوره‌ها تحت تأثیر نیروی گرانش ستاره‌های مجاور، تغییر می‌کند. بازه خاصی از این تغییرات باعث افزایش فراوانی حضور دنباله‌‌دارها در داخل منظومه شمسی می‌شود. این پدیده را اصطلاحاً "بارش دنباله‌دار" می‌نامند.

اما شبیه‌سازی‌های محققان دانشگاه واشینگتون در سیاتل نشان می‌دهد که ابر اوورت می‌تواند محل تولد دنباله‌دارهای بلند دوره‌ای باشد که از مدار زمین عبور می‌کنند.

تعداد اجرام داخل ابر اوورت هنوز مشخص نیست اما با در نظر گرفتن ماکزیمم تعداد، محققان نشان دادند که تنها دو یا سه جرم از این ابر در 500 میلیون سال گذشته از مدار زمین عبور کرده‌اند.

از طرفی ستاره‌های گازی مشتری و زحل از زمین به صورت یک سپر در مقابل دنباله‌دارها محافظت می‌کنند. این فرضیه پیشتر با پدیدار شدن نقاطی تاریک در سطح مشتری قوت گرفت.
البته نمی‌توان ستاره‌های دنباله‌دار را بی‌تقصیر دانست چرا که حداقل یکی از انقراض‌های زمین در 40 میلیون سال پیش به دلیل برخورد بارش‌های دنباله دار بوده‌است. محققان دانشگاه واشینگتن معتقدند که این بزرگترین تأثیر بارش‌ها بر سیاره ما بوده‌است.